Nhịp Nhanh Xoang Là Gì? Cách Nhận Biết Và Điều Trị

Nhịp nhanh xoang được định nghĩa là nhịp đập sinh lý ở tim, diễn ra một cách tự nhiên và do hoạt động của nút xoang ở thành tâm nhĩ phải tạo nên.  Nếu tình trạng này diễn ra kéo dài không rõ nguyên do mà không tiến hành điều trị sẽ phát sinh biến chứng nguy hiểm như suy tim, đột quỵ.  Do đó, bạn cần tiến hành thăm khám và điều trị khi có những biểu hiện đầu tiên.

Nhịp xoang nhanh là gì?

Nhịp xoang nhanh là tình trạng rối loạn nhịp tim khiến tim đập nhanh bất thường do nút xoang bị kích thích. Trong đó, nút xoang là bộ phận tạo nhịp tim của cơ thể, chịu trách nhiệm kích thích cơ tim co bóp bằng xung điện. Thông thường, ở người khỏe mạnh, nhịp tim thường từ 60 – 100 nhịp/phút. Nếu vượt quá ngưỡng này thì gọi là nhịp xoang nhanh.

Có nhiều nguyên nhân gây ra hiện tượng nhịp xoang nhanh có thể kể đến như:

• Do sinh lý: Tâm lý căng thẳng, hồi họp lo âu khi đứng trước đám đông cũng là một trong những nguyên nhân thường gặp. Ngoài ra, tình trạng này cũng xuất hiện ở người sử dụng các chất kích thích như rượu bia, cà phê… Chỉ cần xây dựng chế độ sinh hoạt, điều chỉnh trạng thái tâm lý, xây dựng lối sống khoa học thì nhịp xoang sẽ trở lại bình thường.
• Nhịp xoang nhanh không rõ nguyên nhân: Thường xảy ra mặc dù không có yếu tố kích thích nào, rất khó điều trị do không xác định được nguyên nhân.
• Do bệnh lý: Thường liên quan đến các bệnh lý trong cơ thể. Khi điều trị dứt điểm bệnh, nhịp xoang sẽ trở lại bình thường.

Dấu hiệu, nguyên nhân nhịp nhanh xoang

Bệnh có thể xuất hiện ở cả người lớn và trẻ nhỏ. Một số triệu chứng thường gặp như:

• Thường xuyên hồi hộp, trống ngực, có giảm giác tim đập nhanh.
• Đau tức ngực, khó thở, mệt mỏi.
• Chóng mặt choáng váng, có thể bị ngất xỉu bất cứ lúc nào.
• Lo lắng, bồn chồn, dễ giật mình.

Ngoài ra, ở một số trường hợp nhịp xoang tăng ở mức độ nhẹ hoặc ở trẻ nhỏ sẽ không xuất hiện các triệu chứng và không cần quá lo lắng. Tuy nhiên nếu cơ thể thường xuyên có biểu hiện trên cần chủ động tới bệnh viện chuyên khoa thăm khám để điều trị kịp thời.

Nhịp xoang nhanh khởi phát do nhiều nguyên nhân, trong đó thường gặp nhất là:

• Ảnh hưởng sinh lý: Thường xuyên rơi vào trạng thái căng thẳng, lo âu, hồi hộp là một trong những nguyên nhân khiến nhịp xoang tăng nhanh. Lúc này bạn cần giữ tâm lý thoải mái để giúp nhịp tim ổn định trở lại bình thường. Ngoài ra sử dụng nhiều các loại bia, rượu, cà phê,… cũng gây ảnh hưởng nhịp xoang.
• Nhịp xoang nhanh do bệnh lý: Một số trường hợp liên quan tới bệnh lý như suy tim, tăng huyết áp, viêm cơ tim, rối loạn thần kinh tim, tim bẩm sinh, viêm xoang,…cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng rối loạn nhịp xoang. Ở những đối tượng này khi điều trị chứng gốc căn nguyên thì nhịp xoang sẽ ổn định lại bình thường.
• Không rõ nguyên nhân: Ở nhiều trường hợp bị nhịp xoang đập nhanh song không rõ nguyên nhân gây bệnh do đâu. Tình trạng này gây khó khăn trong việc kiểm soát và điều trị chứng bệnh.

Nguyên nhân gây nhịp xoang nhanh

Nhịp xoang nhanh xảy ra khi nút xoang bị kích thích quá mức, dựa vào nguyên nhân mà tình trạng này được chia thành hai loại khác nhau là nhịp xoang nhanh do bệnh lý và do sinh lý. Dưới đây là một số yếu tố cụ thể có thể kích thích đến nút xoang và làm tăng nhịp xoang bạn cần lưu ý:

+ Yếu tố sinh lý

• Tâm lý bất ổn như lo âu, căng thẳng, mất ngủ,…
• Đau nhức, sốt cao, tiêu chảy hoặc thiếu máu
• Vận động mạnh, ảnh hưởng từ việc mang thai.
• Dùng đồ uống chứa chất kích thích như cà phê, trà, rượu bia, thuốc lá, ma túy,…
• Tác dụng phụ của thuốc Tây y như thuốc chống dị ứng, thuốc trị hen suyễn, thuốc chẹn beta,…

+ Yếu tố bệnh lý

• Mắc các bệnh lý liên quan đến tim như suy tim, huyết áp cao, viêm cơ tim, hẹp hở van tim, nhồi máu cơ tim, tim bẩm sinh,…
• Mắc các bệnh lý toàn thân như tiểu đường, cường giáp, u tủy thượng thận, bệnh phổi mạn tính, nhiễm trùng, huyết áp thấp,…

Ngoài các nguyên nhân ở trên thì cũng có nhiều trường hợp bị nhịp xoang nhanh không rõ nguyên nhân. Điều này khiến cho việc kiểm soát và điều trị dứt điểm bệnh trở nên khó khăn hơn.

Điều trị nhịp xoang nhanh

Phương pháp điều trị nhịp xoang nhanh tính đến thời điểm hiện nay có thể là điều trị nội khoa hoặc tiến hành phẫu thuật. Một khía cạnh khá quan trọng trong điều trị nhịp xoang nhanh đó là bệnh nhân cần thay đổi lối sống của mình để hạn chế tình trạng nhịp xoang nhanh xảy ra:

• Một số thuốc trị nhịp xoang nhanh đó là chống trị loạn nhịp tim như các nhóm thuốc chẹn Beta, nhóm thuốc chẹn Calci, Ivabradine và Amiodarone. Trên lâm sàng, thuốc hay được sử dụng nhiều nhất trong trường hợp này là thuốc chẹn Beta nhằm mục đích làm giãn mạch máu cũng như ức chế sự hình thành nên những hợp chất khiến nhịp tim nhanh hơn, loại thuốc này cũng góp phần khiến bệnh nhân thuyên giảm căng thẳng, lo âu và cân bằng cảm xúc.
• Đối với thuốc Ivabradine thì thường được chỉ định cho những bệnh nhân nhịp xoang nhanh chưa tìm ra nguyên nhân. Nguyên tắc quan trọng khi sử dụng thuốc trị nhịp xoang nhanh đó là cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ, không được ngừng dùng thuốc một cách đột ngột vì nó có thể khiến cho tình trạng nhịp tim nhanh trở nên nghiêm trọng hơn. Sau liệu trình sử dụng thuốc nhưng bệnh nhân vẫn không có chiều hướng thuyên giảm bệnh thì các bác sĩ có thể chỉ định đốt điện tim và đặt máy tạo nhịp nhân tạo sau đó.