Cách Xác Định Nổi Mề Đay Do HIV Gây Ra
Nổi mề đay do HIV gây ra thường được nhận biết sớm từ 2 – 6 tuần sau khi phơi nhiễm. Không giống với những bệnh lý da liễu thông thường, nổi mề đay do nhiễm HIV có xu hướng tiến triển, kéo dài trong nhiều năm, ít gây ngứa mà có thể tự thuyên giảm mà không cần sử dụng thuốc. Nếu không chú ý dấu hiệu và điều trị kịp thời sẽ gây ra biến chứng nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong.
Vì sao nhiễm HIV gây nổi mề đay?
Human immunodeficiency virus viết tắt HIV là virus làm suy giảm hệ miễn dịch ở người bệnh. Đây là căn bệnh nguy hiểm, HIV không làm chết người nhưng chúng sẽ tạo điều kiện để các vi khuẩn khác xâm nhập và gây bệnh.
Ở giai đoạn mới nhiễm virus, HIV thường không có triệu chứng rõ rệt hoặc chỉ phát sinh một số triệu chứng có mức độ nhẹ như nổi mề đay (thường là sau 2 – 6 tuần phơi nhiễm). Khác với các dạng mề đay cấp tính và mãn tính, mề đay do HIV thường không gây ngứa, tiến triển trong nhiều tuần và có xu hướng khởi phát trên diện rộng.
Không giống với bệnh nổi mề đay thông thường, mề đay do HIV không có biểu hiện ngứa rát, bệnh sẽ diễn ra trong nhiều tuần liền và có dấu hiệu lan rộng ra. Đây được xem là giai đoạn chuyển đổi huyết thanh. Tuy nhiên, ở một số người bệnh ở giai đoạn này sẽ không có các dấu hiệu phát ban ở giai đoạn này.
Nguyên nhân gây nổi mề đay do HIV
HIV được coi là một bệnh nguy hiểm, nó gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch ở người bệnh. Triệu chứng ở giai đoạn đầu thường không rõ ràng, do đó khó để phát hiện. Bệnh khiến sức khỏe của người mắc virus suy yếu, dễ bị các tác nhân gây bệnh tấn công và có thể dẫn đến tử vong.
Tình trạng nổi mề đay do HIV là một trong những biểu hiện đầu tiên của người bệnh HIV, có thể bị nhầm lẫn với nhiều dạng mề đay khác. Tình trạng này xuất hiện trong khoảng 1-2 tháng đầu khi virus HIV bắt đầu xâm nhập vào cơ thể. Tình trạng này khởi phát bởi những nguyên nhân sau:
Tác dụng phụ của thuốc chống nhiễm HIV
Trong một số trường hợp bị nghi nhiễm HIV, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh dùng một số thuốc chống nhiễm HIV. Thuốc có tác dụng làm vô hiệu hóa và ức chế sự phát triển của virus. Tuy nhiên, đa số các thuốc này đều gây ra một số tác dụng phụ như: Chóng mặt, phát ban, nổi mề đay, tiêu chảy, ngứa da,…
Phản ứng chuyển đổi huyết thanh
Các hạch bạch huyết có chức năng bảo vệ cơ thể và đối kháng với các tác nhân gây hại. Sau khi virus HIV xâm nhập, cơ quan này có xu hướng sản sinh kháng thể nhằm tấn công và kiểm soát hoạt động của virus.
Tuy nhiên sự gia tăng kháng thể bất thường có thể gây ra phản ứng chuyển đổi huyết thanh. Phản ứng này đặc trưng bởi triệu chứng nổi mề đay, phát ban, sưng hạch bạch huyết, cơ thể mệt mỏi, sốt, ho,…
Các bệnh cơ hội
HIV khi tấn công vào cơ thể người bệnh sẽ làm suy giảm hệ miễn dịch, đây là cơ quan quan trọng giúp bảo vệ cơ thể trước các tác nhân gây bệnh. Vì thế, khi bị HIV tấn công, sẽ dẫn đến mắc các bệnh ung thư, nhiễm trùng, suy kiện và nặng hơn là tử vong.
Nổi mề đay do HIV có thể xảy ra do các bệnh lý cơ hội như zona thần kinh, sốt phát ban, viêm da tiếp xúc, sởi, thủy đậu,… Các bệnh lý này thường gây tổn thương da có biểu hiện và hình thái lâm sàng tương tự mề đay mẩn ngứa.
Dấu hiệu nhận biết nổi mề đay do HIV
Nhận biết các triệu chứng và biểu hiện của nổi mề đay do HIV giúp người bệnh được điều trị đúng hướng. Hạn chế tối đa những biến chứng nguy hiểm mà HIV có thể gây ra. Để nhận biết bệnh lý này, người bệnh cần dựa vào những yếu tố sau:
Quan sát tổn thương da
Mề đay mẩn ngứa do nhiễm HIV thường khởi phát ở mặt, ngực, vai, bàn tay và phần trên cơ thể. Ngoài ra, tổn thương da cũng có thể xuất hiện ở bên trong miệng, cơ quan sinh dục và môi.
Nhận biết nổi mề đay do nhiễm HIV:
- Tổn thương da bằng phẳng hoặc nổi cộm so với vùng da xung quanh
- Bề mặt da nổi các nốt sần màu đỏ hồng hoặc từng mảng phù nề.
- Nổi mề đay khi chuyển đổi huyết thanh sẽ không gây ngứa và có thể sẽ tự khỏi mà không cần dùng đến thuốc điều trị.
- Trường hợp nổi mề đay do các bệnh cơ hội sẽ có dấu hiệu ngứa rát, châm chích khó chịu.
Quan sát vị trí các nốt phát ban ở trên mặt, vai, ngực, bàn tay, phần trên cơ thể
Đây là những vị trí mà các nốt phát ban thường xuất hiện khi bị nhiễm virus HIV, nhiều người nhầm lẫn đây là triệu chứng dị ứng hay chàm, thông thường các nốt này sẽ biến mất sau vài tuần, không có nguy cơ lây lan. Trong trường hợp hiếm thì các nốt phát ban này có thể xuất hiện ở môi, bên trong miệng và cơ quan sinh dục.
Các dấu hiệu đặc trưng đi kèm nổi mề đay do HIV
Ngoài biểu hiện mề đay, người bệnh nhiễm HIV còn xuất hiện các triệu chứng đặc trưng sau:
- Sốt nhẹ, cảm giác nóng người ( dưới 38 độ)
- Đau đầu, nhức mỏi người, đau nhức vùng cơ, khớp
- Đau miệng, loét miệng (do mề đay)
- Khó thở (phù nề lưỡi và cổ họng)
- Chán ăn, ăn uống không ngon miệng, sụt cân không rõ lý do, có thể gặp hiện tượng táo bón, tiêu chảy
- Nhìn mờ, hoa mắt, chóng mặt
Nhìn chung, khi người bệnh mắc HIV nói chung và bị nổi mề đay do HIV nói riêng, sức khỏe của người bệnh bị ảnh hưởng trầm trọng. Do đó, cần khám và điều trị bệnh sớm, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.
Phân biệt nổi mề đay và nổi mề đay do HIV
Đối với người bị nổi mề đay thông thường sẽ bị nổi các mẩn đỏ sau khi tiếp xúc với các dị nguyên gây bệnh như: Ô nhiễm môi trường, chế độ ăn uống không phù hợp, tác dụng phụ của thuốc, các phấn hoa gây dị ứng, tiếp xúc với động vật, người bị suy giảm chức năng gan,…
Trường hợp nổi mề đay do HIV xuất hiện đột ngột, không rõ nguyên nhân, có thể không gây ngứa nên khó phát hiện nếu ở những vùng da kín. Tình trạng này có thể kéo dài lâu ngày và không biến mất.
Chẩn đoán bệnh nổi mề đay do HIV
Khi bị nổi mề đay và nghi ngờ mình bị nhiễm HIV, người bệnh nên đến các trung tâm y tế dự phòng để thực hiện các xét nghiệm kiểm tra chính xác tình trạng bệnh, bởi tình trạng nổi mề đay cũng có thể do các bệnh dị ứng khác gây nên.
Tuy y học vẫn chưa thể tìm ra phương pháp điều trị bệnh HIV triệt để, tuy nhiên khi phát hiện bệnh sớm sẽ giúp người bệnh có thể kiểm soát được các dấu hiệu của bệnh, đảm bảo sức đề kháng để kéo dài thời gian sống.
Những trường hợp cần xét nghiệm:
- Tiếp xúc với máu và kim tiêm của người bệnh
- Nghi nhiễm từ mẹ sang con
- Quan hệ tình dục không an toàn
Người bệnh không nên chủ quan, vì HIV có sức tấn công rất lớn vào hệ miễn dịch, làm suy giảm các bạch cầu và chuyển sang giai đoạn nặng hơn có nguy cơ tử vong cao.
Cách xử trí khi có dấu hiệu nổi mề đay do virus HIV
Để làm giảm triệu chứng nổi mề đay do HIV, bạn có thể áp dụng một số biện pháp cải thiện sau:
1. Dùng thuốc điều trị HIV
- Nhóm thuốc NNRTI: Cũng tương tự nhóm trên, nhóm thuốc này theo cơ chế ngăn ngừa sự nhân đôi của virus HIV (tác động đến enzym không có cấu trúc nucleotide). Một số thuốc thuộc nhóm này như: Efavirenz; Etravirin; Nevirapine; Rilpivirine;….
- Nhóm thuốc PI: PI có tác dụng ức chế protease, thuốc thường được dùng chung với một số nhóm thuốc khác để làm giảm tình trạng kháng thuốc. Một số thuốc thuộc nhóm PI: Saquinavir, Ritonavir, Indinavir, Lopinavir, Nelfinavir,…
- Nhóm thuốc chứa NRTI: Tenofovir, Lamivudine, Stavudine, Emtricitabine,…Các thuốc chứa NRTI có công dụng làm ức chế quá trình sao chép của nucleotide. Thuốc thường dùng kết hợp với thuốc nhóm PI.
- Một số thuốc khác: Ngoài các loại thuốc trên, các bác sĩ có thể kết hợp với một số thuốc kháng thụ thể (Maraviroc), thuốc ức chế hòa màng (Enfuvirtide), thuốc làm ức chế tích hợp (Raltegravir),…
Ngoài các thuốc điều trị chính trên, người bệnh HIV còn được kê thêm một số nhóm thuốc dự phòng và ngăn ngừa các tình trạng nhiễm trùng cơ hội. Ví dụ như: Co-trimoxazol; thuốc isoniad; thuốc kháng nấm;…..
Nhóm thuốc cải thiện triệu chứng mề đay:
- Thuốc bôi ngoài da: Kê với mục đích giảm ngứa (nếu có), giảm các triệu chứng ngoài da
- Thuốc kháng H1: Nhóm thuốc chỉ định để giảm các triệu chứng ngứa râm ran, âm ỉ trên da. Có thể sử dụng cho cả nổi mề đay do HIV hoặc nổi mề đay thông thường. Tuy nhiên, nhóm thuốc này có thể gây buồn ngủ, mệt mỏi,…nên cần kiểm soát khi sử dụng.
- Thuốc chống viêm corticoid: Nếu vết mề đay xuất hiện do nhiễm khuẩn hoặc có biểu hiện nhiễm trùng, mưng mủ thì cần sử dụng kết hợp các dạng thuốc chống viêm. Có thể sử dụng ở dạng bôi ngoài hoặc dạng uống
2. Các biện pháp hỗ trợ chữa nổi mề đay do HIV
Bên cạnh việc làm giảm các triệu chứng mề đay do HIV bằng thuốc Tây thì người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp tại nhà để hỗ trợ làm giảm các triệu chứng như sau:
- Sử dụng kem dưỡng ẩm chứa Glycerin, Kẽm, Niacinamide, Vitamin E,… để làm dịu da, hỗ trợ giảm mề đay mẩn ngứa và phát ban da do nhiễm HIV.
- Để làm giảm tình trạng ngứa ngáy, sưng đỏ người bệnh có thể chườm đá hoặc tắm nước mát.
- Khi bị nổi mề đay, bạn nên hạn chế để da tiếp xúc với nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh. Các yếu tố này có thể khiến mề đay lan tỏa rộng, phù nề và viêm đỏ nghiêm trọng.
- Tránh chà xát và gãi cào lên da. Nếu mề đay gây ngứa nhiều, bạn nên tham vấn y khoa để được chỉ định các loại thuốc giảm ngứa như thuốc kháng histamine, thuốc bôi corticoid,…
- Hạn chế tiếp xúc các dị nguyên làm tình trạng bệnh trở nên nặng hơn, lựa chọn các sản phẩm chăm sóc da phù hợp để tránh tình trạng kích ứng.
- Người bị nổi mề đay do HIV cũng nên chú ý chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý để cung cấp các dưỡng chất cần thiết, tăng cường kháng thể để chống lại các tác nhân gây bệnh, ức chế sự phát triển của virus.
Bài viết trên đây đã cung cấp cho người bệnh những thông tin cơ bản về bệnh lý nổi mề đay do HIV. Bệnh lý nhìn chung có các biểu hiện lâm sàng giống bệnh nổi mề đay thông thường. Vì vậy, khi có các dấu hiệu của bệnh hay tiếp xúc với nguồn gây bệnh thì nên nhanh chóng gặp bác sĩ để làm xét nghiệm và chữa trị kịp thời.
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!