Dị Ứng Thức Ăn Nổi Mề Đay Nguy Hiểm Không, Cần Làm Gì?

Nguyên nhân gây dị ứng thức ăn nổi mề đay

Theo các chuyên gia da liễu, dị ứng thức ăn nổi mề đay là phản ứng của cơ thể trước các thành phần có trong thức ăn, chủ yếu là protein. Khi đi vào cơ thể, các protein này bị hệ miễn dịch “hiểu lầm” là tác nhân có hại, sau đó kích thích bạch cầu sản sinh kháng nguyên, gây dị ứng – nổi mề đay.

Các nguyên nhân gây dị ứng thức ăn nổi mẩn ngứa có thể bao gồm:

• Di truyền: Nhiều căn bệnh dị ứng di truyền lại cho thế hệ con cháu, trong đó có dị ứng thức ăn. Có nhiều kiểm tra chỉ ra rằng, nếu cha mẹ đều bị dị ứng một loại thức ăn nào đó (ví dụ như tôm) thì con cái sinh ra có nguy cơ bị dị ứng với loại hải sản này rất cao.
• Yếu tố tuổi tác: Trẻ em là đối tượng có nguy cơ bị dị ứng thức ăn nổi mẩn ngứa nhiều hơn so với người lớn. Bởi sức đề kháng của trẻ kém, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện chính là cơ sở khiến những yếu tố lạ trong thực phẩm có cơ hội gây dị ứng, nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy, khó chịu.
• Tác động của môi trường sống: Một người bình thường không mắc bệnh lý nền, không có yếu tố tiền sử gia đình bị dị ứng nhưng nếu sinh sống trong khu vực ô nhiễm, ổ dịch truyền nhiễm,… thì nguy cơ dị ứng thức ăn cũng cao hơn. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng dị ứng thức ăn nổi mề đay.

• Bên cạnh đó, thói quen ăn uống, sinh hoạt không khoa học cũng là nguyên nhân khiến nhiều người bị dị ứng thức ăn nổi mẩn ngứa.

Triệu chứng dị ứng thức ăn nổi mẩn ngứa

Rất dễ phát hiện tình trạng nổi mề đay dị ứng thức ăn, bởi các triệu chứng đầu tiên đều bộc phát qua da. Ngay sau khi thức ăn được đưa vào cơ thể, triệu chứng lâm sàng sẽ bắt đầu xuất hiện sau vài phút, lâu hơn là 3-4h.

Trước tiên, vùng da cánh tay, bả vai sẽ bị đỏ ửng rồi dần dần lan rộng ra khắp cơ thể. Để nhận biết bị dị ứng thức ăn, người bệnh có thể dựa vào những dấu hiệu sau:

• Các vùng da xuất hiện các mảng tổn thương, nốt sần đỏ, mẩn ngứa đỏ khắp người như muỗi đốt  nhiều kích thước.
• Các mảng tổn thương này có thể giống như nốt muỗi đốt nhưng sần to và nhiều hơn.
• Biểu hiện tổn thương da sẽ khởi phát đột ngột và lan rộng rất nhanh.
• Nổi mề đay do dị ứng thực phẩm còn xuất hiện tình trạng phù nề, ngứa rát dữ dội, viêm đỏ.
• Nếu bị nặng, vùng da mặt có thể bị sưng to, môi mắt phù nề.
• Ngoài ra, mề đay do dị ứng thức ăn sẽ kèm theo đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, khó thở…

Thông thường, các triệu chứng này có thể thuyên giảm sau vài giờ đồng hồ đến vài ngày. Tuy nhiên ở một số trường hợp, dị ứng thức ăn có thể kích thích phản ứng dị ứng nghiêm trọng và dẫn đến sốc phản vệ.

Dị ứng thức ăn nổi mề đay nguy hiểm không? Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nổi mề đay là căn bệnh thường gặp, ít gây nguy hiểm cho người bệnh. Bệnh có thể tự thuyên giảm sau vài giờ đến vài ngày mà không cần sự can thiệp của các biện pháp y tế.

Tuy nhiên, nổi mề đay dị ứng thức ăn thường có mức độ nghiêm trọng hơn. Ở trường hợp nhẹ, triệu chứng của bệnh có thể giảm chỉ sau vài ngày được chăm sóc cẩn thận tại nhà. Tuy nhiên, nếu phản ứng dị ứng ở mức độ nặng, bệnh có thể lan tỏa rộng, gây phù nề, ngứa ngáy dữ dội và có thể đi kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng gây nguy hiểm cho tính mạng.

Bạn cần đến gặp bác sĩ ngay khi nhận thấy các biểu hiện sau:

• Cổ họng, lưỡi đau rát, sưng phù
• Môi và mí mắt bị sưng phù, đau nhức
• Đau đầu, chóng mặt, khó chịu
• Nổi mề đay xuất hiện nhiều, lan rộng và trong nhiều giờ không có dấu hiệu thuyên giảm
• Hạ huyết áp
• Ngất xỉu
• Nôn ói liên tục
• Tiêu chảy không kiểm soát.

Nên làm gì khi bị dị ứng thức ăn nổi mẩn ngứa?

Như đã đề cập trên, dị ứng thức ăn nổi mẩn ngứa có mức độ nghiêm trọng hơn so với các bệnh ngứa thông thường. Vì vậy, khi gặp tình trạng này, người bệnh cần phải chủ động kịp thời kiểm soát triệu chứng và dự phòng các tình huống rủi ro không mong muốn.

1. Biện pháp xử lý tạm thời

Ngay sau khi dung nạp thực phẩm gây dị ứng, da, cơ quan hô hấp và tiêu hóa có thể xuất hiện triệu chứng chỉ sau một thời gian ngắn. Lúc này, bạn có thể can thiệp các biện pháp xử lý tạm thời như:

• Kích thích vào họng để gây nôn nhằm loại bỏ những thức ăn vừa được dung nạp, cách này sẽ giúp giảm bớt lượng thực phẩm gây dị ứng, từ đó giúp giảm mức độ dị ứng và ngăn chặn tình trạng nặng hơn.
• Sau khi nôn, nên súc miệng với nước muối ấm để loại bỏ hoàn toàn dị nguyên bên trong khoang miệng. Ngoài ra, biện pháp này còn giúp làm dịu cổ họng, giảm ngứa ngáy và phù nề.
• Bước tiếp theo là nên uống thêm 1 ly nước ấm để ổn định thực quản và dạ dày, giúp giảm mức độ khó chịu hiệu quả.
• Cuối cùng, nếu tình trạng bệnh không thuyên giảm đáng kể, thì nên chủ động đi khám bác sĩ để có phương pháp điều trị hiệu quả hơn. Bởi các bước trên chỉ là cách xử lý dị ứng thức ăn nổi mề đay tạm thời.

2. Sử dụng thuốc điều trị

Trong trường hợp bị dị ứng thức ăn nổi mề đay mẩn ngứa, các loại thuốc Tây là giải pháp hiệu quả, nhanh chóng. Tùy thuộc vào mức độ dị ứng nặng hay nhẹ, độ tuổi, tình trạng bệnh lý,… bác sĩ chuyên khoa sẽ có chỉ định loại thuốc phù hợp.

Các loại thuốc thường được dùng cho bệnh nhân dị ứng thức ăn nổi mề đay:

• Thuốc Epinephrine: Thuốc Epinephrine được sử dụng ở dạng khí dung hoặc dạng thuốc tiêm cho các trường hợp dị ứng nghiêm trọng. Loại thuốc này được chỉ định ngay khi có các triệu chứng nặng nề như khó thở, nghẹn cổ họng, phù nề lưỡi,…
• Thuốc bôi làm dịu da, giảm ngứa: Nếu mề đay gây phù nề và ngứa ngáy, bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc bôi chứa Zinc, Glycerin, Panthenol, Menthol,… để làm dịu, giữ ẩm và giảm ngứa ngáy.
• Thuốc kháng histamine: Histamine là một trong những thành phần trung gian gây dị ứng. Khi được phóng thích, histamine gây viêm, phù nề ở da, đường tiêu hóa, hô hấp và làm phát sinh các triệu chứng lâm sàng. Thuốc kháng histamine thường được sử dụng để cải thiện mề đay và các triệu chứng do dị ứng thức ăn gây ra.
• Thuốc corticoid: Trong trường hợp dị ứng thức ăn nghiêm trọng gây phù nề cổ họng, mắt, môi và mặt, bác sĩ có thể cân nhắc chỉ định thuốc corticoid ở đường uống với liều thấp. Loại thuốc này hoạt động bằng cách ức chế miễn dịch, từ đó làm giảm phản ứng quá mức của cơ thể và cải thiện các triệu chứng do dị ứng gây ra.

• Các loại thuốc bôi ngoài da: Nhóm thuốc này có tác dụng giữ ẩm, giảm bớt cảm giác ngứa ngáy. Các loại thuốc thường được chỉ định gồm Menthol, Zinc, Panthenol, Glycerin…

3. Các biện pháp chăm sóc tại nhà

Bên cạnh sử dụng thuốc, bạn nên phối hợp với các biện pháp chăm sóc tại nhà để hỗ trợ làm giảm triệu chứng và rút ngắn thời gian điều trị.

Các biện pháp chăm sóc nổi mề đay do dị ứng thức ăn tại nhà:

• Bổ sung từ 2 – 2.5 lít nước/ ngày để bù dịch và cân bằng điện giải. Trong trường hợp tiêu chảy nhiều, bạn có thể sử dụng các dung dịch bù điện giải, tăng cường bổ sung nước ép từ rau xanh và trái cây.
• Nên nghỉ ngơi tại nhà trong 1 – 3 ngày để giảm mệt mỏi và phục hồi thể trạng. Trong thời gian nghỉ ngơi, nên đảm bảo ngủ đủ giấc và ăn uống điều độ.
• Nếu thường xuyên buồn nôn, đầy bụng và ăn uống kém, có thể dùng trà gừng, trà chanh mật ong,… để giảm cảm giác khó chịu và kích thích hoạt động tiêu hóa.
• Giữ vệ sinh cơ thể, tắm nước mát và mặc trang phục có chất liệu mềm, thấm hút,… để giảm ma sát và kích ứng lên vùng da tổn thương.
• Trong thời gian bị dị ứng, nên dùng các món ăn có kết cấu mềm, hàm lượng dinh dưỡng vừa phải, ít gia vị và dễ tiêu hóa như súp gà, cháo thịt, canh rau củ,…

  

• Tuyệt đối không chà xát lên vùng da bị nổi mẩn ngứa. Nếu bị ngứa ngáy nhiều, bạn có thể sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc chườm khăn mát lên da.

Bị dị ứng thức ăn nổi mề đay nên ăn gì, kiêng gì?

Đối với người bị dị ứng thức ăn nổi mề đay việc lựa chọn các loại thực phẩm là vô cùng cần thiết. Điều này có ý nghĩa quyết định hiệu quả điều trị dị ứng cũng như hạn chế phát sinh các triệu chứng mới. Bệnh nhân nên tăng cường và hạn chế các nhóm thực phẩm dưới đây:

Người bị dị ứng thức ăn nổi mề đay kiêng gì?

• Thực phẩm giàu đạm: Thịt bò, tôm, cua, trứng, sữa bò, đồ ăn chế biến sẵn…
• Đồ ăn chứa chất gây kích ứng: Rượu bia, các loại đồ ăn cay nóng, cà phê, thuốc lá và đồ đóng hộp,…
• Hạn chế những món nhiều nước: Cháo, các món canh, súp,…
• Món ăn nhiều đường và muối: Vì đây là những nguyên liệu làm tăng tình trạng dị ứng. Đồng thời có tác động vào hệ thần kinh ngoại biên, ngăn chặn quá trình lành bệnh.

Người nổi mề đay dị ứng thức ăn nên ăn gì?

• Nước chanh: Thường xuyên sử dụng nước chanh sẽ giúp cơ thể đào thải độc tố, tăng cường chức năng miễn dịch. Do vậy mà nước chanh chính là gợi ý tuyệt vời cho những người hay bị dị ứng thức ăn nổi mề đay.
• Gừng: Có tính ấm, giàu hoạt chất chống viêm và ức chế hoạt động của vi khuẩn. Nhờ vậy mà các triệu chứng dị ứng nhanh chóng thuyên giảm, cơn ngứa ngáy khó chịu cũng được cải thiện.
• Thực phẩm giàu vitamin C: Thường có nhiều trong ổi, rau cải và các loại trái cây có múi. Đây là nguồn nguyên liệu quan trọng giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả, phòng tránh nguy cơ tái phát dị ứng.
• Trà xanh: Ngoài hoạt chất EGCG, trà xanh còn chứa nhiều tinh chất giúp giảm triệu chứng dị ứng, đem lại hiệu quả tốt đối với sức khỏe.
• Nước ép cà rốt, dưa chuột: Đây không chỉ là thức uống “thần thánh” cho làn da mà còn là thứ “vàng mười” cho sức khỏe người bị dị ứng thức ăn. Do vậy, người bị dị ứng nên thường xuyên sử dụng hai loại nước ép này nhằm giảm cảm giác khó chịu cũng như ổn định hoạt động của dạ dày.

Phòng ngừa nổi mề đay do dị ứng thức ăn

Phản ứng quá mẫn với protein trong thức ăn có thể nghiêm trọng hơn ở các lần khởi phát tiếp theo. Do đó sau khi điều trị nổi mề đay do dị ứng thức ăn, bạn nên chủ động phòng ngừa với các biện pháp sau:

• Bổ sung mỗi ngày 2 – 2,5 lít nước để bù dịch và cân bằng điện giải. Nên tăng cường bổ sung nước ép từ rau xanh và trái cây bởi chúng cung cấp nhiều chất dinh dưỡng, tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.
• Nên nghỉ ngơi tại nhà trong 1 – 3 ngày để giảm bớt mệt mỏi và phục hồi thể trạng nhanh. Trong khoảng thời gian này bạn nên đảm bảo ngủ đủ giấc, ăn uống điều độ.
• Tuyệt đối không chà xát lên vùng da bị tổn thương do mẩn ngứa trước đó. Nếu có biểu hiện ngứa, bạn có thể sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc chườm khăn mắt lên da.
• Xem kỹ thành phần in trên bao bì thức ăn để loại trừ những thực phẩm có thể gây dị ứng cho cơ thể.
• Tránh xa các loại thực phẩm có tiền sử gây dị ứng cho cơ thể hoặc các loại thực phẩm có nguy cơ gây dị ứng.
• Không sử dụng sản phẩm hết hạn sử dụng, ôi thiu, ẩm mốc,…
• Nên ăn chín, uống sôi tại nhà, hạn chế ăn uống lề đường. Nếu bạn phải đi xa, có thể mang theo thức ăn đã chế biến, cẩn trọng với thức ăn không rõ nguồn gốc.
• Nếu sử dụng sản phẩm chế biến sẵn không có nhãn mãn, bạn cần thận trọng và hỏi người bán về thành phần có trong thức ăn.
• Đối với trẻ nhỏ, nên cho bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu để hạn chế tối đa tình trạng dị ứng thức ăn.
• Tìm hiểu thông tin, kiến thức về dị ứng thực phẩm để có thể xử lý trong các tình huống khẩn cấp.

Dị ứng thức ăn có thể gây nổi mề đay kèm theo các triệu chứng hô hấp và tiêu hóa. Khác với các dạng mề đay thông thường, mề đay do dị ứng thức ăn thường có mức độ nghiêm trọng. Do đó ngay khi triệu chứng phát sinh, bạn cần chủ động thăm khám và điều trị để dự phòng các tình huống đáng tiếc.

Tìm Hiểu Thêm:

• Cách Xác Định Nổi Mề Đay Do HIV Gây Ra
• Các Loại Thuốc Trị Mề Đay Cho Trẻ Em Và Lưu Ý Khi Dùng
• Nổi Mề Đay Sau Sinh: Hướng Điều Trị An Toàn Mẹ Nên Biết
• 15 Chữa Mề Đay Dân Gian Tại Nhà Với Các Cây Thuốc Quen Thuộc