Viêm quanh khớp vai là thuật ngữ chỉ tình trạng tổn thương các mô mềm bao xung quanh khớp vai (bao thanh dịch, dây chằng, bao khớp, gân cơ,…). Bệnh lý đặc trưng bởi các triệu chứng khớp đau nhức và khả năng vận động bị hạn chế. Ngoài ra, triệu chứng của bệnh còn có sự khác biệt rõ rệt ở từng thể lâm sàng. 

Viêm quanh khớp vai là gì?

Viêm quanh khớp vai (Periarthritis humeroscapularis) là thuật ngữ đề cập đến tình trạng khớp đau nhức và giảm khả năng vận động do tổn thương các thành phần bao xung quanh khớp (chủ yếu là bao khớp, dây chằng, gân cơ), đồng thời KHÔNG có tổn thương thực thể tại bao hoạt dịch, sụn khớp và các đầu xương. Dựa vào triệu chứng cơ năng và thực thể, bệnh được chia thành 3 thể bệnh, bao gồm thể đơn thuần, thể tắc nghẽn (đông đặc) và thể rối loạn vận mạch.

Bệnh thường xảy ra ở người trên 50 tuổi – đặc biệt là người hay chơi các môn thể thao phải vận động khớp vai thường xuyên, lao động nặng nhọc và có tiền sử chấn thương, tai nạn. Bệnh lý này gây ra không ít phiền toái trong quá trình lao động và sinh hoạt. Nếu không điều trị sớm và đúng cách, tổn thương xung quanh khớp vai có thể tiến triển nặng, dẫn đến teo cơ và cứng khớp.

Nguyên nhân gây ra bệnh viêm quanh khớp vai

Viêm quanh khớp vai có thể xảy ra với bất kỳ ai. Theo thống kê, nam giới có nguy cơ mắc bệnh lý này cao hơn hẳn nữ giới. Các chuyên gia xương khớp đã liệt kê một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc viêm quanh khớp vai, đó là:

• Di truyền: Các nghiên cứu chỉ ra rằng những người có người thân bị bệnh viêm quanh khớp vai có nguy cơ mắc bệnh này cao gấp 2 – 3 lần người bình thường.
• Tuổi tác: Những người trên 50 tuổi có nguy cơ bị bệnh viêm quanh khớp vai rất cao. Dưới tác động của quá trình lão hóa, hệ phần mềm ở khớp vai gồm gân, bao khớp hay túi dịch bị thoái hóa theo thời gian, gây viêm đau rồi biến thành bệnh lý.
• Chấn thương: Các chấn thương ở khớp vai do va đập trong tai nạn nghề nghiệp, tai nạn giao thông… phá vỡ cấu trúc tự nhiên xung quanh vai. Đây chính là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh này.
• Thói quen sinh hoạt: Một số thói quen xấu như lười vận động, luyện tập quá sức, nghỉ ngơi không đúng tư thế… cũng làm tăng nguy cơ bị bệnh viêm quanh khớp vai.
• Yêu cầu công việc: Những người buộc phải hoạt động khớp và cánh tay liên tục trong công việc như giáo viên, vận động viên, tài xế lái xe… rất dễ bị bệnh này.
• Thời tiết: Sự thay đổi thất thường của thời tiết (thời tiết nóng ẩm đột ngột chuyển sang lạnh khô và ngược lại) có thể kích thích vùng khớp vai và gây bệnh.
• Bệnh lý: Một số bệnh lý khác như: viêm màng não, thoái hóa dây chằng, chấn thương sọ não, thoát vị đĩa đệm cổ, ung thư vú, tiểu đường… có thể là nguyên nhân dẫn đến bệnh lý này.
• Các nguyên nhân khác: Ngoài ra, bệnh viêm quanh khớp vai có thể xuất hiện ở những người thường xuyên khiêng vác vật nặng, từng nắn gãy xương bả vai hoặc phẫu thuật khớp vai, người sử dụng nhiều loại thuốc Tây y như thuốc kháng lao, bệnh nhân bị đột quỵ não…

Đối tượng nguy cơ của bệnh viêm quanh khớp vai

Bệnh viêm quanh khớp vai có thể xảy ra ở bất kỳ giới tính hay độ tuổi nào nào. Tuy nhiên bệnh phổ biến hơn ở những nhóm đối tượng sau:

• Giới tính: Tỉ lệ mắc bệnh ở nam giới cao hơn so với phụ nữ.
• Độ tuổi: Bệnh thường xảy ra ở những người có độ tuổi từ 40 đến 60 tuổi
• Nghề nghiệp: Những người lao động nặng nhọc, có công việc thường phải giơ tay cao hơn 90 độ, điển hình như bốc vác.
• Đối tượng nguy cơ khác:
  • Chơi những bộ môn thể thao có cường độ mạnh, bệnh nhân thường xuyên giơ tay cao
  • Có tiền sử chấn thương vùng khớp vai
  • Có tiền sử gãy xương. Đặc biệt là gãy xương bả vai, xương đòn và xương cánh tay
  • Những người phải bất động khớp vai kéo dài do bó bột gãy xương, phục hồi sau đột quỵ hoặc sau bệnh nặng
  • Những người có tiền sử phẫu thuật khớp vai, nắn hoặc phẫu thuật gãy xương ở những khu vực có liên quan đến khớp vai như xương bả vai, xương đòn và xương cánh tay
  • Mắc các bệnh mãn tính. Thường gặp gồm cơn đau thắt ngực, đột quỵ não, bệnh phổi, tiểu đường, bệnh viêm khớp dạng thấp…

    

Triệu chứng của bệnh viêm quanh khớp vai

Viêm quanh khớp vai có biểu hiện tương đối đa dạng với mức độ khác nhau. Mỗi thể bệnh sẽ có các triệu chứng lâm sàng riêng biệt, bao gồm:

1. Viêm quanh khớp vai thể đơn thuần

Viêm quanh khớp vai thể đơn thuần thường xảy ra sau khi chấn thương hoặc khi vận động khớp vai quá mức. Thể bệnh này đặc trưng bởi cơn đau ở khớp vai có tính chất cơ học.

Triệu chứng cơ năng của viêm quanh khớp vai thể đơn thuần:

• Đau nhức ở mỏm cùng vai, vùng cơ delta, xung quanh khớp vai
• Mức độ đau tăng lên khi cử động khớp vai – đặc biệt là khi xoay vai đột ngột
• Cơn đau làm hạn chế biên độ và phạm vi cử động của khớp, nhất là trong các động tác duỗi, gấp, khép và dạng khớp vai

Thể bệnh này chỉ gây viêm gân, không xuất hiện tổn thương thực thể tại bao thanh dịch và các mô mềm khác. Tuy nhiên, một số trường hợp cũng có thể xuất hiện tình trạng lắng đọng canxi tại dây chằng và gân cơ do viêm mãn tính.

Viêm quanh khớp vai thể đơn thuần thường gây đau nhức trong khoảng vài tuần. Sau thời gian này, bệnh có thể tự khỏi nhưng tỷ lệ tái phát cao.

2. Viêm quanh khớp vai thể đông cứng (đông đặc/ tắc nghẽn)

 

Thể đông đặc là thể bệnh thường gặp nhất của viêm quanh khớp vai và xảy ra chủ yếu ở người lao động chân tay, chơi các bộ môn thể thao phải hoạt động khớp vai thường xuyên như tennis, cầu lông, bóng bàn,… Thể bệnh này xảy ra do bao khớp vai dày lên và co cứng, dẫn đến tình trạng khớp đau và hạn chế khả năng vận động.

Các triệu chứng nhận biết viêm quanh khớp vai thể đông đặc:

• Đau khớp vai có mức độ từ nhẹ đến trung bình, đau nhiều khi về đêm và cơn đau có tính chất cơ học
• Khả năng vận động bị hạn chế khá nhiều, bệnh nhân gần như không thể thực hiện các động tác như xoay vai, duỗi vai,…
• Khớp vai gần như bị cứng hoàn toàn

Viêm quanh khớp vai thể đông đặc có thể gây cứng khớp vai hoàn toàn, teo cơ và mất chức năng vận động nếu không tiến hành điều trị.

3. Viêm quanh khớp vai thể rối loạn vận mạch (thể Sudeck)

Viêm quanh khớp vai thể rối loạn vận mạch có các triệu chứng lâm sàng tương tự thể đông đặc. Thể bệnh này xuất hiện thương tổn xung quanh khớp vai kèm theo rối loạn thần kinh vận động ở bàn tay.

Viêm quanh khớp vai thể rối loạn vận mạch đặc trưng bởi các triệu chứng sau:

• Khớp vai đau ít nhưng hạn chế khả năng vận động nhiều
• Bàn tay và cẳng tay có hiện tương phù nề, da có màu đỏ hoặc đỏ tím
• Da lạnh, teo cơ do rối loạn dinh dưỡng
• Ngón tay, bàn tay bị đau nhức nhiều về đêm và khả năng vận động giảm rõ

Viêm quanh khớp vai thể rối loạn vận mạch có thể tiến triển nặng dẫn đến teo cơ, cứng khớp và giảm trương lực cơ nếu không được điều trị sớm.

Lưu ý: Trên thực tế, các thể trên có thể kết hợp với nhau.

Bệnh viêm quanh khớp vai có nguy hiểm không?

Thông thường, viêm quanh khớp vai ít gây ra nguy hiểm cho bệnh nhân nếu được điều trị sớm. Tuy nhiên, các triệu chứng bệnh của nó lại khiến bệnh nhân đau đớn, làm hạn chế khả năng vận động. Nhưng cũng không vì thế mà bệnh nhân chủ quan, không điều trị sớm. Bởi khi không được chữa trị kịp thời, các khớp có thể bị mất hẳn khả năng vận động, teo cơ, biến dạng khớp. Đặc biệt nó có thể khiến bệnh nhân bị tàn phế suốt đời.

Biện pháp chẩn đoán bệnh viêm quanh khớp vai

Bệnh nhân bị viêm quanh khớp vai được khám và đánh giá mức độ nghiêm trọng thông qua những biện pháp chẩn đoán sau:

1. Kiểm tra lâm sàng

Bệnh nhân được kiểm tra bệnh sử, triệu chứng và thực hiện các nghiệm pháp phát hiện gân tổn thương gồm:

Kiểm tra bệnh sử, triệu chứng

• Kiểm tra tiền sử chấn thương
• Kiểm tra tiền sử phẫu thuật, các bệnh mãn tính và những vấn đề liên quan
• Kiểm tra và đánh giá các triệu chứng lâm sàng, bao gồm triệu chứng đau, cứng khớp…

Thực hiện nghiệm pháp phát hiện gân tổn thương

Nghiệm pháp phát hiện gân tổn thương cho phép bác sĩ kiểm tra vị trí tổn thương, mức độ nghiêm trọng và khả năng vận động của bệnh.

• Nghiệm pháp Palm-up: Bệnh nhân giơ thẳng tay ở tư thế 90 độ, bàn tay ngửa và xoay ngoài. Sau đó dần dần nâng cánh tay cao lên trên trong khi người khám đang giữ vùng vai bị tổn thương. Điều này khiến bệnh nhân bị đau. Nghiệm pháp Palm-up cho phép bác sĩ kiểm tra và phát hiện đầu dài gân cơ nhị đầu bị tổn thương.
• Nghiệm pháp Pattes: Bệnh nhân gấp khuỷu tay vào cánh tay ở mức 90 độ, từ từ hạ cánh tay và giữ nguyên ở mức 90 độ, cẳng tay xoay vào trong và hạ thấp xuống khiến bệnh nhân đau nhức. Nghiệm pháp Pattes giúp kiểm tra tổn thương ở cơ tròn bé và cơ dưới gai.
• Nghiệm pháp Jobe: Bệnh nhân dạng tay và giữ ở mức 90 độ, lòng bàn tay và ngón tay hướng xuống dưới. Nhẹ nhàng đưa cánh tay về trước khoảng 30 độ, cuối cùng hạ thấp xuống và thấy đau. Nghiệm pháp Jobe giúp tìm kiếm tổn thương ở trên gai.
• Nghiệm pháp Neer: Vai tổn thương được người khám giữ chặt từ phía sau. Tay cùng bên được nâng lên một cách thụ động. Lúc này bệnh nhân cảm thấy đau nhiều ở vùng bị tổn thương do vùng mỏm cùng vai chịu nhiều áp lực. Nghiệm pháp Neer giúp phát hiện vấn đề ở vùng dưới chỏm quạ.
•  Một số nghiệm pháp khác:
  • Nghiệm pháp Gerber: Nghiệm pháp này giúp đánh giá những tổn thương ở cơ dưới vai.
  • Nghiệm pháp Hawkins: Nghiệm pháp Hawkins tìm kiếm tổn thương ở dây chằng quạ.
  • Nghiệm pháp Yocum: Nghiệm pháp Yocum giúp phát hiện tình trạng hẹp khoang dưới và đau nhiều ở mỏm cùng bên làm nghiệm máu.

2. Kiểm tra cận lâm sàng

Thông bệnh nhân sẽ được xét nghiệm máu kết hợp kiểm tra hình ảnh để chẩn đoán xác định bệnh lý.

• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu cho phép bác sĩ chuyên khoa phân biệt tình trạng viêm quanh khớp vai và hội chứng viêm sinh học. Bệnh nhân thường âm tính với kết quả xét nghiệm.
• Chụp X-quang: Hình ảnh X-quang giúp kiểm tra và đánh giá những tổn thương thực thể. Từ đó xác định chính xác bệnh lý và mức độ nghiêm trọng.

  

  • Đối với đau khớp vai đơn thuần: Hình ảnh calci hóa tại gân.
  • Đối với đau vai cấp: Hình ảnh X-quang cho thấy calci hóa ở khoảng cùng vai – mấu động. Calci hóa với kích thước lớn nhỏ khác nhau và thường biến mất sau vài ngày.
  • Đối với giả liệt khớp vai: hát hiện đứt gân mũ cơ quay khi chụp khớp vai cản quang.
  • Đối với cứng khớp vai: Bệnh nhân được chẩn đoán hình ảnh với thuốc cản quang. Tuy nhiên thường gặp nhiều khó khăn khi bơm thuốc, những túi cùng màng hoạt dịch biến mất, giảm cản quang khớp, khoang khớp bị thu hẹp (chỉ còn khoảng 5 – 10ml).
• Siêu âm: Siêu âm khớp giúp kiểm tra chi tiết hơn về những cấu trúc phần mềm quanh khớp vai.
  • Đối với đau khớp vai đơn thuần: Siêu âm thấy gân giảm âm hơn bình thường. Thấy dịch bao quanh nhị đầu, nốt tăng âm kèm bóng cản nếu gân bị vôi hóa. Nhìn thấy tăng sinh mạch trong bao gân hoặc trong gân thông qua Doppler.
  • Đối với đau vai cấp: Hình ảnh calci hóa (những nốt tăng âm kèm bóng cản) ở bao thanh dịch dưới mỏm cùng vai và ở gân. Nhận thấy tăng sinh mạch trong bao gân, trong gân hoặc trong bao thanh dịch thông qua Doppler.
  • Đối với giả liệt khớp vai: Siêu âm không nhìn thấy hình ảnh gân nhị đầu ở phía trong hoặc ở hố liên mấu động.Thấy đứt gân nhị đầu và tụ máu trong cơ mặt trước cánh tay. Gân mất tính liên tục, hai đầu gân đứt co rút kèm theo dịch ở vị trí tổn thương trong trường hợp gân trên gai bị đứt.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Chụp cộng hưởng từ được chỉ định với mục đích kiểm tra và đánh giá chính xác những tổn thương phần mềm khớp vai, bao gồm cả đứt gân.
• Nội soi khớp vai: Nội soi khớp vai chỉ được chỉ định cho những trường hợp có tổn thương nghiêm trọng để xác định chính xác những vấn đề đang xảy ra. Phương pháp này không được chỉ định cho những chẩn đoán thông thường.

3. Chẩn đoán phân biệt

Chẩn đoán phân biệt viêm quanh khớp vai với những tình trạng và bệnh lý sau:

• Hoại tử vô mạch đầu xương trên cánh tay
• Viêm cột sống dính khớp
• Viêm khớp dạng thấp
• Calci hóa sụn khớp
• Bệnh gút
• Viêm khớp do lao
• Viêm khớp mủ
• Loạn dưỡng cơ
• Thiểu sản xương
• Gãy xương bệnh lý
• Đau vai do tổn thương đỉnh phổi, đau thắt ngực, đau rễ cột sống cổ.

Biện pháp điều trị bệnh viêm quanh khớp vai

Nhìn chung, biện pháp điều trị bệnh viêm quanh khớp vai có mục đích giảm đau, chống viêm tại vùng bị tổn thương và duy trì vận động. Để cải thiện triệu chứng một cách nhanh chóng và hiệu quả, người bệnh có thể kết hợp các phương pháp sau:

Điều trị viêm quanh khớp vai bằng phương pháp Tây y

Dựa vào mức độ bệnh lý và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, các bác sĩ chuyên khoa sẽ vạch ra pháp đồ điều trị cụ thể và phù hợp. Quá trình điều trị bệnh lý này được chia thành 2 giai đoạn chính: điều trị cấp và điều trị duy trì. Ở từng giai đoạn, mỗi cách điều trị sẽ mang lại hiệu quả khác nhau.

Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu có tác dụng thúc đẩy sự tuần hoàn máu trong cơ thể nhằm cung cấp đầy đủ oxy và dưỡng chất thiết yếu cho khớp vai, từ đó hỗ trợ quá trình phục hồi tổn thương. Đây là phương pháp điều trị phổ biến đối với các trường hợp bệnh nhẹ và hoàn toàn không cần dùng thuốc. Dưới đây là một số bài tập vật lý trị liệu được các chuyên gia khuyến khích tập luyện.

Với những bài tập này, bạn cần chuẩn bị một cây gậy, dùng 2 tay nắm lấy gậy sao cho khoảng cách 2 tay rộng bằng vai, sau đó thực hiện các động tác sau:

Bài tập dang khớp vai

• Từ từ đưa 2 tay lên trước mặt
• Đánh tay phải về phía bên trái sao cho gậy ở ngay trước ngực
• Quay về tư thế ban đầu rồi lặp lại động tác trên với bên còn lại
• Thực hiện động tác này 10 lần mỗi bên

Bài tập duỗi khớp vai

• Đưa 2 cánh tay ra phía sau
• Từ từ đánh 2 tay sang bên trái sao cho tay trái thẳng, tay phải gập
• Lặp lại động tác tương tự với bên còn lại
• Thực hiện khoảng 5 lần mỗi bên

Bài tập gập khớp vai

• Đưa 2 tay lên trước mặt
• Từ từ hạ xuống dưới
• Lặp lại động tác này khoảng 10 lần/hiệp tập

Bài tập xoay ngoài khớp vai

• Đưa 2 tay ra phía sau gáy sao cho vai được kéo căng hết mức và gậy áp vào gáy
• Giữ nguyên trong vòng 5 giây rồi trở về tư thế ban đầu
• Lặp lại động tác này khoảng 10 lần/hiệp tập

Bài tập đung đưa cánh tay bị viêm

• Đứng trên mặt phẳng cạnh bàn hoặc có vật ngang hông đùi để bám vào
• Dùng cánh tay không bị đau bám vào cạnh bàn/vật bám
• Nghiêng người về phía trước và thả lỏng cánh tay bị đau
• Đưa tay lên xuống nhẹ nhàng rồi xoay thành vòng tròn (chỉ cử động tay, không đung đưa cơ thể)

Bài tập kéo giãn cơ vai và cánh tay bị viêm

• Đứng thẳng, dang 2 chân rộng bằng vai
• Đưa cánh tay bên vai bị đau chéo sang phía đối diện
• Dùng cánh tay còn lại nắm lấy phần khuỷu tay để giữ và kéo trong vòng 30 giây rồi thả ra từ từ

Bài tập kéo dây

• Chuẩn bị dây co giãn chuyên dụng và có móc để cầm nắm
• Móc dây vào vị trí cố định cao ngang eo
• Hai chân hơi chếch sao cho thoải mái và vững vàng nhất
• Dùng cánh tay bên vai bị đau kéo dây đến ngang eo rồi từ từ thả về vị trí ban đầu (chỉ cử động vai, không đung đưa thân người)
• Lặp lại 5 – 10 lần, 3 hiệp tập/ngày

Bệnh nhân có thể thực hiện các bài tập đơn giản trên hàng ngày, tại bất kỳ nơi đâu để cải thiện hiệu quả triệu chứng đau nhức khớp vai. Tuy nhiên, khi bắt đầu, bạn cần luyện tập với cường độ nhẹ nhàng, vừa phải nhằm đảm bảo khớp vai không làm việc quá sức hoặc bị tác động đột ngột.

Điều trị nội khoa

Những loại thuốc Tây y được sử dụng trong quá trình điều trị viêm quanh khớp vai có công dụng giảm nhanh các triệu chứng, duy trì vận động khớp vai, đồng thời ngăn ngừa bệnh tiến triển. Tùy vào thể trạng bệnh nhân và mức độ bệnh lý, trong từng trường hợp cụ thể, bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc sau:

• Thuốc kháng viêm (Aspirin, Diclofenac…) có khả năng ức chế phản ứng viêm tại khớp, từ đó đẩy lùi cơn đau.
• Thuốc giảm đau thông thường (Codein, Paracetamol…) hạn chế quá trình dẫn truyền thần kinh đến não bộ. Điều này giúp cắt giảm nhanh chóng cảm giác đau nhức.
• Thuốc giãn cơ (Diazepam, Myonal, Valium…) có tác dụng ngăn cản cơ co thắt, giúp cơn đau thuyên giảm.
• Thuốc chống thoái hóa khớp (Diacerein, Glucosamin Sulfat…) có thể làm chậm quá trình thoái hóa của khớp vai. Tuy nhiên, nhóm thuốc này phát huy hiệu quả khá chậm. Do đó, người bệnh cần sử dụng trong thời gian dài để thu được kết quả mong muốn.
• Tiêm Corticoid được chỉ định để điều trị các trường hợp nặng, sau khi người bệnh sử dụng các loại thuốc phía trên mà tình hình vẫn không cải thiện. Corticoid sẽ được tiêm vào bắp tay. Vì vậy, việc tiêm loại thuốc này cần được thực hiện bởi nhân viên y tế hay những người có trình độ chuyên môn. Bệnh nhân và người thân tuyệt đối không tự ý thực hiện tại nhà.

Lưu ý: Khi điều trị viêm quanh khớp vai bằng thuốc Tây y, người bệnh cần tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ nhằm đảm bảo an toàn sức khỏe và đạt được hiệu quả tối đa. Bạn không nên tự tìm hiểu, mua thuốc và sử dụng khi chưa có sự chỉ định từ các chuyên gia.

Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu

Huyết tương giàu tiểu cầu (Platelet Rich Plasma – PRP) được chiết xuất từ một thể tích máu tự thân, trong đó nồng độ tiểu cầu và các yếu tố tăng trưởng, sinh học phân tử khác cao hơn nhiều lần so với mức cơ bản bình thường của máu trong tĩnh mạch. Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu vào cơ thể có khả năng kích thích quá trình tự hồi phục từ bên trong, hỗ trợ chữa lành các mô/tế bào bị tổn thương, từ đó đẩy lùi triệu chứng một cách an toàn và hiệu quả. Với mức chi phí khá hợp lý, phương pháp này đã được áp dụng rộng rãi trong y khoa.

Điều trị ngoại khoa

Với tác dụng sửa chữa tổn thương ở khớp vai và loại bỏ các mô sẹo, phẫu thuật chỉ được bác sĩ chuyên khoa chỉ định khi bệnh viêm khớp vai đã trở nặng – bệnh nhân bị đứt/rách gân cơ chóp xoay hoàn toàn. Trong các trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ sẽ tiến hành mổ hở để tái tạo hoặc thay thế khớp vai. Đối với trường hợp gân cơ chóp xoay chưa đứt/rách hoàn toàn (nhưng việc điều trị nội khoa không mang lại hiệu quả), bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật nội soi để phục hồi gân. Sau ca mổ, bệnh nhân cần tái khám định kỳ 1 – 3 tháng/lần nhằm kiểm tra mức độ hồi phục của gân cũng như bao gân ở khớp vai.

Phẫu thuật viêm quanh khớp vai thường được tiến hành ở người trẻ tuổi để hồi phục tổn thương và khả năng vận động. Tuy nhiên, khi bị đứt/rách gân cơ chóp xoay do thoái hóa, người lớn tuổi cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định điều trị ngoại khoa.

Điều trị viêm quanh khớp vai bằng Đông y

Trong quan niệm Đông y, viêm quanh khớp vai là kiên tý thống. Đây là chứng bệnh thuộc phạm vi chứng tý do nhiều nguyên nhân (phong, hàn, tý) gây ra, khiến quá trình lưu thông khí huyết bị ứ tắc, từ đó xuất hiện tình trạng sưng viêm và đau nhức.

Viêm quanh khớp vai trong Đông y có 3 thể bệnh gồm: kiên thống, kiên ngưng và hậu kiên phong.

• Trong giai đoạn 1, phong hàn thắng nên người bệnh chủ yếu đau quanh khớp vai, gọi là kiên thống.
• Trong giai đoạn 2, hàn thấp thắng nên bệnh nhân bị hạn chế vận động, gọi là kiên ngưng.
• Trong giai đoạn 3, các tà khí lâu ngày làm tắc nghẽn đường lưu thông khí huyết, khiến gân cơ suy nhược, gây ra hậu kiên phong.

Dưới đây là 3 bài thuốc chữa bệnh viêm quanh khớp vai tương ứng với từng giai đoạn trên:

Bài thuốc: Quyên tý thang gia giảm (điều trị thể kiên thống)

Chuẩn bị:

• Hoàng kỳ 16g
• Xích thược, khương hoạt, khương hoàng, đương quy, đại táo mỗi vị 12g
• Phòng phong, quế chi, trần bì mỗi vị 0,8g
• Cam thảo, sinh khương mỗi vị 0,6g

Cách thực hiện:

• Cho tất cả dược liệu trên hợp thành một thang rồi sắc uống hàng ngày
• Chia nước thuốc thành 2 phần để uống vào 2 buổi sáng – chiều

Bài thuốc: Quyên tý thang gia vị (điều trị thể kiên ngưng)

Chuẩn bị:

• Hoàng kỳ 16g
• Xích thược, đương quy, khương hoàng, đại táo mỗi vị 12g
• Tô mộc, đào nhân mỗi vị 10g
• Xuyên sơn giáp, phòng phong, khương hoạt mỗi vị 0,8g
• Trần bì, sinh khương, cam thảo mỗi vị 0,6g

Cách thực hiện:

• Cho tất cả dược liệu trên hợp thành một thang rồi sắc uống hàng ngày
• Chia nước thuốc thành 2 phần để uống vào 2 buổi sáng – chiều

Bài thuốc: Tứ vật đào hồng gia vị (điều trị thể hậu kiên phong)

Chuẩn bị:

• Thục địa, hoàng kỳ, đẳng sâm mỗi vị 16g
• Bạch dược 12g
• Đương quy, xuyên khung, đào nhân, hồng hoa mỗi vị 10g

Cách thực hiện:

• Cho tất cả dược liệu trên hợp thành một thang rồi sắc uống hàng ngày
• Chia nước thuốc thành 2 phần để uống vào 2 buổi sáng – chiều

Bên cạnh đó, với công dụng hoạt huyết, đả thông kinh mạch và khu phong trừ thấp, 2 bài thuốc Đông y dưới đây cũng được áp dụng rộng rãi để điều trị viêm quanh khớp vai:

Bài thuốc Ma hoàng quế chi thang gia giảm có công dụng khu phong trừ thấp

Chuẩn bị:

• Bạch chỉ 24g
• Phòng phong 20g
• Ma hoàng, hạnh nhân mỗi vị 16g
• Cam thảo, quế chi mỗi vị 8g

Cách thực hiện:

• Loại bỏ phần mắt của ma hoàng
• Bỏ vỏ quế chi
• Rửa sạch các vị thuốc
• Cho tất cả vào ấm sắc với 1,2 lít nước trên lửa nhỏ
• Khi nước thuốc cạn còn 250ml thì tắt bếp, bỏ bã
• Ban ngày uống 4 lần, ban đêm uống 1 lần

Bài thuốc Quyên tý thang gia giảm có công dụng đả thông kinh mạch và bồi bổ khí huyết

Chuẩn bị:

• Phòng phong, khương hoạt, đương quy mỗi vị 16g
• Cát cánh, xích thược, hoàng kỳ mỗi vị 12g
• Táo nhân 10g
• Thạch xương bồ, sinh khương, viễn chí 8g
• Chích thảo 6g
• Đại táo 7 trái

Cách thực hiện:

• Loại bỏ phần lõi của viễn chi
• Xẻ đôi đại táo
• Rửa sạch các nguyên liệu
• Cho tất cả vào ấm sắc với 1,8 lít nước trên lửa nhỏ
• Khi thuốc cạn còn 250ml thì bắc xuống, bỏ bã
• Chia nước thuốc thành 5 phần bằng nhau
• Ban ngày uống 4 lần, ban đêm uống 1 lần

Lưu ý: Trong quá trình dùng 2 bài thuốc trên, người bệnh nên kiêng thịt bò, thịt chó và đu đủ xanh. Bên cạnh đó, bạn cần kiên trì thực hiện cho đến khi bài thuốc phát huy hiệu quả.

Phòng ngừa bệnh viêm quanh khớp vai

Viêm quanh khớp vai thường tiến triển từ cơn đau khớp vai cấp tính. Theo thời gian, tình trạng đau có thể chuyển sang giai đoạn mãn tính và dẫn đến thể đông cứng, đứt gân và cứng khớp vai. Đây là bệnh lý có thể tái phát nên sau khi điều trị, bệnh nhân cần thực hiện một số biện pháp phòng bệnh như:

• Hạn chế các hoạt động phải vận động khớp vai quá mức như đánh cầu lông, tennis, bơi lội,…
• Tránh lao động quá mức.
• Khởi động đúng cách trước khi chơi thể thao, đồng thời nên thận trọng khi sinh hoạt và tham gia giao thông để hạn chế tối đa chấn thương ở khớp vai.
• Phát hiện và điều trị sớm trường hợp đau vai cấp và mãn tính. Nếu không xử lý triệt để, tổn thương ở quanh khớp vai có thể tiến triển nặng và gây viêm quanh khớp vai thể đông đặc.
• Thực hiện các bộ môn nhẹ nhàng như đạp xe, đi bộ, yoga,… để cải thiện độ dẻo dai của các khớp xương.
• Kiểm soát cân nặng, giải phóng stress và tích cực điều trị các bệnh lý nội khoa.
• Bổ sung cho cơ thể vitamin, khoáng chất, protein, chất chống oxy hóa, nước,… để nâng cao thể trạng và gia tăng sức khỏe của hệ thống xương khớp. Từ đó giảm thiểu nguy cơ bị viêm quanh khớp vai và một số bệnh xương khớp khác.

Viêm quanh khớp vai là bệnh hay gặp ở người trung niên và cao tuổi. Bệnh ảnh hưởng không nhỏ đến chức năng vận động, giấc ngủ và chất lượng cuộc sống. Vì vậy, bệnh nhân nên chủ động thăm khám và tích cực điều trị để bảo tồn ổ khớp và hạn chế biến chứng.

Tìm hiểu thêm:

• Đau Khớp Gối Kiêng Ăn Gì Và Nên Ăn Gì Tốt Cho Khớp Gối?
• Chữa Viêm Khớp Dạng Thấp Bằng Thuốc Nam, Dân Gian, Tây Y
• Viêm Khớp Dạng Thấp Và Thoái Hóa Khớp – So Sánh, Phân Biệt
• Bệnh Viêm khớp Dạng Thấp Có Di Truyền Không?