Các Món Ăn Chữa Thoái Hóa Khớp:Nên Ăn Và Kiêng Gì
Các món ăn chữa thoái hóa khớp kết hợp với một chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh bao gồm các thực phẩm có lợi trong thực đơn sẽ hỗ trợ tích cực cho quá trình điều trị cũng như làm giảm các triệu chứng bệnh thoái hóa khớp một cách tự nhiên. Vậy bị thoái hóa khớp nên ăn gì và kiêng gì? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin đầy đủ về vấn đề này.
Mối liên hệ giữa dinh dưỡng với việc điều trị thoái hóa
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra chế độ ăn uống kém có thể làm tăng tình trạng thoái hóa do làm tăng enzyme phá hủy collagen và các protein có tác dụng duy trì mô.
Người thoái hóa khớp nên ăn những thứ cung cấp các axit béo thiết yếu, chất chống oxy hóa, khoáng chất và vitamin hỗ trợ hệ thống miễn dịch, giảm đau và giúp mô khỏe mạnh và hình thành xương.
Các loại thực phẩm người thoái hóa khớp ăn càng nhiều càng tốt như:
- Rau tươi, trái cây, các loại ngũ cốc cổ và các loại ngũ cốc nguyên hạt
- Sữa chua, sữa chua uống…
- Cá tự nhiên, trứng và thịt được nuôi hữu cơ
- Bơ thực vật, dầu dừa, dầu ôliu nguyên chất, các loại hạt.
- Nước hầm xương: chứa collagen giúp duy trì các khớp khỏe mạnh.
Thoái hóa khớp nên ăn gì?
Thoái hóa khớp là căn bệnh thường xảy ra ở người lao động nặng nhọc, người lớn tuổi, dân văn phòng ít vận động hoặc đối tượng có chế độ dinh dưỡng không đầy đủ. Căn bệnh này ảnh hưởng chủ yếu đến lớp sụn khớp khiến cho sụn bị mài mòn và biến mất dần theo thời gian. Vì vậy, khi vận động, các đầu xương sẽ cọ vào nhau khiến cho người bệnh bị đau và kích hoạt phản ứng viêm gây nên hiện tượng sưng đau, nóng đỏ tại khớp.
Một khi khớp đã bị thoái hóa thì không có cách nào có thể giúp khôi phục lại hiện trạng ban đầu của khớp. Tuy nhiên nếu được điều trị đúng cách và có lối sống lành mạnh kết hợp với một chế độ dinh dưỡng hợp lý, bạn hoàn toàn có thể chặn đứng được quá trình thoái hóa, hạn chế được những tổn thương tại khớp và khôi phục chức năng vận động của cơ thể.
Bông cải xanh
Bông cải xanh đứng đầu bảng trong danh sách các thực phẩm tốt nhất cho người bị thoái hóa khớp. Thực phẩm này giàu chất chống oxy hóa sulforaphane, giúp ức chế quá trình thoái hóa khớp, bảo vệ các mô sụn tại khớp khỏi tác hại của các gốc tự do.
Ngoài ra, thực phẩm này còn chứa nhiều đường, chất xơ, vitamin C, K, mangan, sắt, caroten và protein giúp bổ sung năng lượng, chống mệt mỏi, cải thiện sức khỏe tổng thể. Khi chế biến bông cải xanh bạn cần lưu ý chỉ nên nấu vừa chín tới để giữ được toàn vẹn dưỡng chất có trong loại rau này.
Thoái hóa khớp nên ăn gì? Thực phẩm giàu vitamin C, D
Vitamin C là một thành phần thiết yếu đối với sự phát triển của sụn. Khi cơ thể thiếu hụt vitamin C, một trong những ảnh hưởng nghiêm trọng nhất đó là sự suy yếu của các sụn xương.
Chính điều này khiến cho việc điều trị thoái hóa khớp trở nên khó khăn và kéo dài hơn. Các thực phẩm chứa nhiều vitamin C rất đa dạng, điển hình có thể kể tên: trái cây họ cam, quýt, ổi, dứa, cải xoăn, bông cải xanh, đu đủ,…
Quan trọng không kém phải kể đến vitamin D, một thành phần hỗ trợ tổng hợp canxi trong xương. Thiếu vitamin D, quá trình tổng hợp canxi bị cản trở, xương thiếu canxi trở nên giòn, dễ gãy, lâu hồi phục. Bổ sung vitamin D bằng cách tắm nắng vào sáng sớm hay ăn nhiều tôm cua, cá mòi, trứng,… cũng đều rất tốt.
Gừng kháng viêm, giảm đau khớp
Gừng được sử dụng trong bữa ăn như là một phương pháp tự nhiên để ngăn ngừa và chống lại nhiều bệnh tật trong cơ thể, bao gồm cả bệnh thoái hóa khớp. Với đặc tính kháng viêm, giảm đau tự nhiên, gừng sẽ giúp bạn xoa dịu cơn đau và cải thiện tình trạng sưng viêm, nóng đỏ tại khớp bị thoái hóa.
Thường xuyên sử dụng thực phẩm này cũng giúp đảm bảo lưu thông máu trong cơ thể, tăng cường lượng máu lưu thông quá khớp bị bệnh để cung cấp dưỡng chất sữa chữa những tổn thương bên trọng.
Có nhiều cách để bạn tận dụng được những lợi ích từ gừng như:
- Dùng gừng làm nước chấm
- Thêm vào món ăn dưới dạng gừng tươi hoặc bột gừng
- Uống trà gừng…
Ngoài ra, một số người còn sử dụng gừng rang với muối để chườm vào khớp hoặc ngâm rượu gừng xoa bóp bên ngoài để giảm đau.
Thoái hóa khớp nên ăn gì? – Các loại nấm
Bệnh nhân mắc các bệnh liên quan đến xương khớp được khuyến khích nên ăn nhiều nấm. Nấm giúp tăng cường chức năng miễn dịch, giúp cơ thể chống lại nhiều vi khuẩn có hại và giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm, điển hình là ung thư, tim mạch.
Nghiên cứu tìm thấy trong nấm có chứa một loại hoạt chất ức chế sự phát triển của các khối u. Trong nấm hương có chứa vitamin K, C giúp xương chắc khỏe, giảm viêm, cải thiện chứng tê cứng ở chân tay.
Nấm Lim xanh rất tốt cho nữ giới bởi có tác dụng kích thích sản sinh estrogen giúp xương luôn khỏe mạnh. Người mắc thoái hóa xương khớp nên lựa chọn các loại nấm phù hợp để bổ sung trong các bữa ăn hàng ngày.
Nước hầm từ xương sụn động vật
Nước hầm từ xương ống và sụn động vật bổ sung hàm lượng canxi dồi dào giúp củng cố sự chắc khỏe cho xương khớp, ngăn ngừa loãng xương, thoái hóa khớp. Đặc biệt nhóm thực phẩm này còn chứa nhiều glucosamin và chondroitin. Những chất này tham gia vào quá trình cấu thành nên sụn khớp và tế bào xương, đồng thời kích thích sản xuất dịch nhầy ở khớp bị thoái hóa, giúp khớp vận động trơn tru hơn.
Thực phẩm giàu Beta carotene
Beta carotene được xác định là tiền chất của vitamin A. Tác dụng chính của Beta carotene gồm nâng cao sức khỏe, cải thiện hệ miễn dịch, chống oxy hóa, phòng ngừa và điều trị thoái hóa xương khớp sớm, chống mù lòa, bảo vệ mô và tế bào khỏi sự tác động của các gốc tự do.
Nhờ mang những lợi ích và tác dụng hữu hiệu, các loại thực phẩm giàu Beta carotene thường được sử dụng để hỗ trợ quá trình điều trị thoái hóa khớp, viêm xương khớp, xơ nang, tăng huyết áp, bệnh về gan, tuyến, tụy…
Thực phẩm giàu Beta carotene gồm:
- Khoai lang
- Đu đủ
- Củ cải
- Quả anh đào
- Mận
- Đậu hà lan
- Cà rốt
- Những loại rau có lá màu xanh đậm
- Bí ngô
- Xoài…
Thoái hóa khớp nên ăn gì? – Thực phẩm giàu omega-3
Là một loại axit béo tự nhiên cơ thể không thể tự tổng hợp được, omega-3 thực sự là một thực phẩm vàng cho sức khỏe không nên bỏ qua. Công dụng điển hình nhất của omega-3 đó là thúc đẩy phát triển trí não ở trẻ nhỏ. Ngoài ra, omega-3 còn được xem là chất kháng viêm vô cùng hiệu quả.
Loại axit này giúp hệ miễn dịch cơ thể hoạt động linh hoạt hơn, mạnh mẽ hơn, giảm thiểu các cơn đau vùng khớp xương. Thực phẩm tự nhiên có chứa omega-3 không quá phổ biến, chủ yếu là các loại cá béo, tôm, cua,… Nhiều người sử dụng phương pháp uống dầu cá để bổ sung omega-3. Tuy nhiên, không nên quá lạm dụng nó vì có thể khiến cơ thể gặp một vài bất lợi.
Sữa và các chế phẩm từ sữa
Nhắc đến vấn đề thoái hóa khớp nên ăn gì, chúng ta cần kể đến sữa và các sản phẩm được làm từ sữa. Bao gồm sữa chua, pho mát, pho mai…
Nhóm thực phẩm này cung cấp nhiều canxi và vitamin D có tác dụng làm tăng mật độ xương, ức chế quá trình thoái hóa ở khớp bị bệnh. Cùng với đó thành phần collagen được phân hủy từ sữa còn giúp tái tạo sụn khớp và làm tăng độ đàn hồi và sự dẻo dai cho hệ thống gân, cơ, dây chằng.
Tuy nhiên, khi sử dụng các sản phẩm từ sữa bạn nên chọn loại ít đường hoặc không đường. Tốt nhất là các sản phẩm sữa tách béo để hạn chế tình trạng tăng cân gây áp lực lên khớp.
Thực phẩm giàu vitamin D – Thực phẩm tốt cho người bị thoái hóa khớp
Ngoài canxi, vitamin D cũng là một dưỡng chất vô cùng quan trọng đối với quá trình phục hồi và phát triển xương khớp. Việc duy trì chế độ ăn uống giàu vitamin D sẽ giúp người bệnh thúc đẩy quá trình hấp thu canxi, phốt pho, cải thiện sức khỏe, duy trì cấu trúc xương khớp.
Ngoài ra việc bổ sung vitamin D còn giúp bệnh nhân bị thoái hóa khớp hỗ trợ quá trình làm lành tổn thương, phòng ngừa tổn thương xảy ra ở sụn khớp, làm giảm nguy cơ hẹp khớp xương.
Để bổ sung vitamin D, người bệnh có thể phơi nắng vào khung giờ 6 – 7 giờ sáng, phơi từ 10 – 20 phút mỗi ngày. Ngoài ra người bệnh cũng có thể bổ sung vitamin D bằng chế độ ăn uống chứa các loại thực phẩm sau:
- Trứng gà
- Cá hồi
- Cá mòi và cá trích
- Dầu gan cá tuyết
- Hàu
- Cá ngừ đóng hộp
- Tôm
- Nấm
- Sữa và những chế phẩm từ sữa
- Bột yến mạch và ngủ cốc
- Nước cam…
Các loại gia vị – Thực phẩm giúp cải thiện tình trạng đau nhức và sưng viêm khớp
Một số loại gia vị chứa hoạt chất kháng viêm tự nhiên rất tốt cho quá trình làm lành tổn thương, cải thiện tình trạng sưng viêm khớp và xoa dịu cơn đau. Cụ thể:
- Tỏi: Thành phần diallyl disulfide trong tỏi có khả năng chống lại các enzyme làm tổn thương và hư hỏng sụn khớp. Ngoài ra tỏi còn có tác dụng giảm đau và cải thiện tình trạng viêm sưng.
- Ớt, hạt tiêu, lá lốt: Chống viêm, giảm đau và sưng đỏ khớp.
Thoái hóa khớp kiêng ăn gì?
Bệnh thoái hóa khớp cũng bị ảnh hưởng tiêu cực bởi một số loại thực phẩm nhất định. Thường người bệnh sẽ không để ý đến điều này cho đến khi cơn đau trở nên dữ dội.
Thịt đỏ giàu dinh dưỡng nhưng không phù hợp
Thịt đỏ là một loại thực phẩm rất giàu dinh dưỡng, bao gồm: thịt bò, thịt ngựa, thịt cừu, thịt heo, thịt ngỗng, thịt vịt, gà tây,…Tuy chứa nhiều dinh dưỡng, giúp gia tăng cơ bắp, tăng cường sức khỏe tổng thể nhưng thịt đỏ lại không hề tốt cho bệnh nhân thoái hóa khớp.
Ăn nhiều thịt đỏ có thể khiến tăng nồng độ acid uric trong cơ thể. Điều này khiến các phản ứng viêm trở nên trầm trọng hơn, các mô sụn khớp cũng sẽ khó lành hơn so với bình thường.
Khi lượng acid uric vượt mức cần thiết, thận sẽ kích hoạt chế độ đào thải acid uric trong huyết tương. Quá trình này vô tình khiến canxi cũng bị sụt giảm nghiêm trọng. Thiếu canxi, xương sẽ bị yếu, giòn, dễ gãy và khó hồi phục khi bị tổn thương.
Thực phẩm chiên xào nhiều dầu mỡ
Các loại thực phẩm chiên xào nhiều dầu mỡ chứa một hàm lượng lớn chất béo bão hòa, không tốt cho sức khỏe tổng thể nói chung và sức khỏe xương khớp nói riêng. Bên cạnh đó việc thường xuyên sử dụng dầu chiên còn làm tăng lượng cholesterol cho cơ thể, hình thành những phản ứng hóa học bất lợi cho cơ thể.
Đặc biệt việc đưa các loại thực phẩm chiên xào nhiều dầu mỡ vào chế độ ăn uống sẽ làm nặng hơn tình trạng viêm sưng, khiến bệnh thoái hóa khớp phát triển theo chiều hướng xấu.
Các loại thực phẩm chiên xào nhiều dầu mỡ gồm chả giò, cá viên chiên, khoai tây chiên, bánh rán, gà rán, thức ăn chiên ngập dầu…
Đồ hộp
Bất kỳ thực phẩm đóng hộp nào đều cần có chất bảo quản để có thể kéo dài thời gian sử dụng của thực phẩm mà không bị nhiễm khuẩn hay ôi thiu. Nếu sử dụng thường xuyên, chất bảo quản độc hại sẽ tích tụ nhiều trong cơ thể làm tăng tốc độ lão hóa và khiến khớp bị đau, viêm nặng nề hơn.
Không thể phủ nhận việc sử dụng đồ hộp khá tiện lợi nhưng với những tác hại được cảnh báo ở trên thì tốt nhất bạn nên hạn chế sử dụng nhóm thực phẩm này để có thể kiểm soát tốt tình trạng thoái hóa khớp.
Cà phê và nước ngọt có gas làm giảm khả năng hấp thụ canxi
Người trẻ hiện nay sử dụng cà phê và nước ngọt có gas rất nhiều. Đây có thể là một lý giải cho sự trẻ hóa bệnh thoái hóa khớp. Bởi lẽ, các loại thức uống này có thể khiến khả năng hấp thụ canxi của cơ thể giảm xuống.
Caffeine và photpho là những thành phần gây ra sự suy giảm này. Chúng còn khiến khả năng hấp thụ sắt, kẽm, magie cũng kém hơn so với bình thường. Nước ngọt có gas cũng là tác nhân gây chứng chướng bụng, đầy hơi và khiến cân nặng tăng không kiểm soát.
Vậy nên, tốt hơn hết nên hạn chế uống cafe và nước ngọt có gas nếu cơ thể đang gặp các vấn đề về xương khớp.
Các món ăn chữa thoái hóa khớp
Một số món ăn vừa giàu giá trị dinh dưỡng lại có tác dụng hỗ trợ điều trị thoái hóa khớp. Nếu bạn đang chịu ảnh hưởng của căn bệnh này hãy thường xuyên sử dụng các món ăn dưới đây:
Món canh đậu xanh nấu ý dĩ nhân
- Chuẩn bị: 100 gram đậu xanh, 50 gram ý dĩ nhân, một ít đường trắng, hoa quế
- Cách thực hiện: Đậu xanh rửa sạch, cho vào nồi nấu chín rồi tiếp tục cho ý dĩ nhân và hoa quế vào nấu thêm 10 phút. Nêm thêm chút đường cát cho vừa đủ ngọt. Chia làm 2 lần ăn vào buổi sáng và buổi tốt.
- Tác dụng: Món ăn này giúp giảm đau, cải thiện phạm vi chuyển động của khớp, giảm hiện tượng sưng viêm, nóng đỏ. Dùng thích hợp cho đối tượng bị thoái hóa khớp trong giai đoạn cấp tính.
Canh đậu tương nấu hồng trà
Có tác dụng tiêu sưng, thông ẩm, thích hợp với người mắc chứng thoái hóa khớp với triệu chứng khớp sưng rõ nhưng không nóng đỏ.
Cách thực hiện:
- Nguyên liệu: 30g đậu tương, 2g hồng trà, 0,5g muối ăn, 500ml nước
- Nấu đậu tương với 500ml nước cho chín rồi thêm hồng trà, muối vào đun sôi
- Chia làm 4 phần, mỗi lần dùng 100ml, dùng hết trong ngày
- Uống nước trước rồi ăn đậu tương sau.
Món ngũ gia bì nấu gạo nếp
- Chuẩn bị: 500 gram gạo nếp, 50 gram ngũ gia bì
- Cách chế biến: Ngũ gia bì rửa sạch, đem ngâm với nước cho mềm, bỏ vào ấm sắc 2 lần, mỗi lần khoảng 30 phút. Trộn chung nước sắc thu được ở cả hai lần dùng nấu chung với gạo nếp thành cơm. Chú ý nấu cơm nếp hơi khô một chút, để nguội hoàn toàn, thêm men rượu vào ủ khoảng 2 – 3 ngày cơm sẽ lên men thành rượu cái. Mỗi ngày ăn một ít trong bữa ăn.
- Tác dụng: Giảm đau mỏi khớp cho các trường hợp bị thoái hóa trong giai đoạn giải trừ dần, sợ gió lạnh.
Xương dê hầm đỗ trọng
Là món ăn bài thuốc được sử dụng để chữa chứng phong thấp, đau nhức, tê bì chân tay. Trong đó, xương dê có tác dụng bổ thận, tăng cường gân cốt, đỗ trọng giúp giảm đau nhức, sưng viêm ở khớp.
Cách thực hiện:
- Nguyên liệu: Xương dê, đỗ trọng
- Xương dê làm sạch, hầm nhừ với đỗ trọng, nêm nếm gia vị vừa ăn
- Mỗi tuần dùng 2 – 3 lần, liên tục trong thời gian dài để thấy hiệu quả.
Món lươn cuốn lá lốt
- Chuẩn bị: 2 con lươn, 1 nắm lá lốt loại to bản, gia vị
- Cách chế biến: Lươn bóp với muối cho sạch nhớt, loại bỏ đầu và ruột rồi cắt thành các khúc ngắn cỡ 2 đốt ngón tay, ướp với chút gừng, nghệ, hành tỏi bằm và hạt nêm. Sau 20 phút, lần lượt lấy từng miếng lươn cuộn vào trong lá lốt. Đem nướng chín, ăn khi còn nóng với cơm hay bún đều rất ngon miệng.
- Tác dụng: Món ăn này có tác dụng bồi bổ khí huyết, làm mạnh gân xương, giảm hiện tượng đau mỏi và tê bì khi bị thoái hóa khớp.
Lời khuyên cho người mắc thoái hóa khớp
Bên cạnh việc áp dụng các món ăn chữa thoái hóa khớp, người bệnh cũng cần xây dựng chế độ dinh dưỡng và thói quen sinh hoạt hợp lý. Sau đây là một số vấn đề người bệnh cần lưu ý:
- Có chế độ ăn uống phù hợp, nên tăng cường ăn nhiều rau có màu xanh đậm, rau bina, bông cải xanh, sữa, cá, quả mọng, nước hầm xương…
- Tránh xa các thực phẩm dễ khiến tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn như đồ ăn cay nóng nhiều dầu mỡ, đường, bột mì, thịt đỏ, thức ăn chứa chất bảo quản, rượu bia…
- Duy trì cân nặng hợp lý, thường xuyên luyện tập các bài tập phục hồi chức năng sương khớp.
- Tránh các tư thế không phù hợp khi làm việc, sinh hoạt, hạn chế thay đổi tư thế đột ngột, tránh ngồi xổm, mang vác nặng…
Trên đây là các món ăn chữa thoái hóa khớp cùng danh sách các thực phẩm tốt và không tốt cho bệnh. Bạn có thể dựa vào đây để xây dựng cho bản thân một thực đơn ăn uống hoàn chỉnh và cố gắng duy trì tuân thủ để có thể đẩy lùi bệnh một cách tự nhiên.
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!